Ik en ICCO

Ik vertrek in September voor anderhalf jaar naar Honduras - Santa Rosa de Copan - om daar als Junior Deskundige Systematiseren, Leren en Communicatie de organisatie OCDIH te versterken. En dit is de plek waar ik heerlijk kan spuien en reflecteren.



Tuesday, July 14, 2009

Stil maar zeker niet rustig

Het feit dat Honduras minder in het nieuws is nu, betekent niet dat de situatie verbeterd is of dat er inmiddels een oplossing is gevonden. De politieke situatie is onveranderd uitzichtloos. Tijdens de bijeenkomst in Amsterdam (zie aankondiging in het artikel hieronder) ging het over vragen als:

  • Kun je wel spreken van een staatsgreep als ook president Zelaya 'illegale' dingen deed?
  • Wat is de rol van economische belangen bij bedrijven als Shell?
  • Wat is de rol van de Amerikanen die altijd al Honduras als uitvalsbasis hebben gezien voor hun politieke en ideologische spelletjes?

Lees hieronder een (misschien een beetje lang maar zeker boeiend) artikel over de situatie, de belangen en de toekomst van mijn o zo geliefde landje:

STAATSGREEP IN HONDURAS: VAN WAAR EN WAARHEEN?TOON DANHIEUX , HONDURASWERKGROEP, ICS

11JULI 2009

bron en web versie:http://www.indymedia.be/en/node/34039

BANANENREPUBLIEK

Twee weken geleden katapulteerden de militairen en beroepspolitici vanHonduras hun land naar de voorgrond van het wereldnieuws. Ze herinnerdener ons zo aan waarom hun land ooit de wereldtalen had ‘verrijkt’ met hetbegrip bananenrepubliek. Ze wilden de grondwettelijke orde herstellen inhun land door hun verkozen president - nog voor het zondagsontbijt - tetrakteren op een paar mitrailleersalvo’s, vervolgens zijn voordeur teslopen en hem in pyjama op het vliegtuig naar Costa-Rica te zetten. Hethooggerechtshof had daartoe het bevel gegeven, verklaarde de nieuwe baasMicheletti want zo kon de democratie hersteld worden. Mel Zelaya, deverkozen president wordt verkrachting van de grondwet verweten. Nochtanswou hij de bevolking enkel een niet bindende enquête voorleggen met devraag of er in november 2009 een referendum moet komen om de grondwet aldan niet te hervormen.

Ja, u hebt het goed gelezen. Toch is dat volgens de putschisten deofficiële reden waarom de democratie moet worden hersteld. Let wel, nietomdat hij een verlenging van zijn mandaat zocht, zoals in alle Belgischemedia op gezag van CNN werd herhaald. Daarvoor kwam zijn initiatief immersveel te laat. In november zijn er nieuwe verkiezingen en volgens dehuidige Hondurese grondwet kan een president zich niet kandidaat stellenvoor een onmiddellijk daarop volgende ambtstermijn. Zelaya wou deHondurezen enkel de gelegenheid geven te zeggen of ze bij degemeentelijke, parlements- en presidentsverkiezing van november ook wildenstemmen voor een grondwetgevende vergadering. Dat zou het nieuw verkozenparlement toelaten ook de grondwet te herzien.

Wellicht staan je wenkbrauwen nog steeds in een uitgesproken frons: Is deauteur wel goed ingelicht?, zijn de Hondurese politici geschift?, …. Overdat laatste zal de geschiedenis oordelen, maar ze zijn in elk geval bang.De politieke kaste beseft heel goed dat ze in de representatievedemocratie die Honduras sinds 1982 is, zeer bevoordeligd is. Elke 4 jaarwordt er bollekenskermis gehouden tussen twee partijen die in feitedezelfde belangen delen, nl. die van de ongeveer 20% rijkste burgers. Deblauwen van de nationale partij vertegenwoordigen eerder de oude rijken:de grootgrondbezitters en agro-exporteurs. De roden van de liberale partijstaan vooral voor de nieuwe rijken: industriëlen en internationalehandelaars. Deze beroepspolitici wisselen elkaar al 25 jaar af aan demacht en zien in het politieke systeem vooral een bron van inkomsten voorzichzelf, hun familie en vrienden: een garantie op ongestoord rijker worden.

De 70% armen – waarvan een groot deel (zo goed als) analfabeet- worden4-jaarlijks verondersteld het blauwe of het rode bolletje te kleuren enworden daartoe aangemoedigd via lokale eetfestijnen en passages van departijen die aan de tourkaravaan doen denken. In de tussentijd moeten zeniet al te veel van de centrale regering verwachten en proberen zichzelfen de kinderen in leven te houden.

BEKEERDE PRESIDENT?

Zelaya was zelf de zoveelste exponent van die politieke roadshows: eenrijke cowboy met daarnaast flinke belangen in de bos(roof)bouw eninternationale houthandel. Hij was een fervent supporter van de hetvrijhandelsakkoord met de VS. Tijdens zijn ambtstermijn maakte hij echtereen vreemd soort ommezwaai. Hij nam plots een aantal sociale maatregelenzoals het optrekken van het wettelijk minimumloon met 60%, gevoeligeloonopslag voor het onderwijzend personeel, meer overheidsgeld voorarmoedebestrijding, milieubescherming … Tegelijk zocht hij ook toenaderingtot de ALBA: het Bolivariaanse Alliantie voor de Volkeren van Ons Amerika.Na Venezuela, Cuba (de initiatiefnemers), Bolivië en Nicaragua werd ook Honduras lid van dit samenwerkingsverband van volksregeringen. Vlak voorde staatgreep verwelkomde ALBA nog een nieuw lid, Ecuador.

De nieuwe internationale samenwerking bracht de gewone Hondurees enigsoelaas: Zelaya kon door contracten met Petrocaribe - een samenwerkingtussen 19 landen in de regio- de prijs aan de pomp gevoelig drukken. Hijkreeg via ALBA donaties van o.a. tractoren, (uitbreiding van) Cubaansemedische hulp en hulp bij een broodnodige alfabetiseringscampagne ...Hoewel vakbonden, boeren- en volksorganisaties deze stappen uiteraardtoejuichten, was Zelaya niet echt organisch ondersteund door een bredevolksbeweging. Zijn socialere koers was eerder een persoonlijk initiatiefen de volksbeweging is – o.a. ten gevolge van de jarenlange repressie –erg verdeeld en verbrokkeld. Zelaya wekte echter wel de hoop op eenvoorzichtige verschuiving van representatieve (voor de elite) democratieop z’n Oudgrieks (met uitsluiting van de slaven = 80% van de bevolking),naar een representatieve op z’n Venezolaans. Een democratie die het helevolk, ook de meerderheid van arme mensen, consulteert en ervoor regeert.

Precies dat is de grote schrik van alle blauwe, rode en andereberoepspolitici en van hun broodheren en alle mensen die ze bedienen: datde staatsinkomsten niet meer hun exclusieve vetpotten zullen zijn, maareen beetje meer aan de noden van de bevolking zouden besteed worden. Hunprivileges dreigen in gevaar te komen en de prijs van de arbeid zou kunnenstijgen. Ook het juridisch establishment – rechtstreeks schatplichtig aande partij die aan de beurt is – luidde de alarmbel, net als deprotestantse én de katholieke kerk, die laatste bij monde van kardinaalOscar Andrés Rodriguez. Hij riep Zelaya op geen bloedvergieten teveroorzaken en dus weg te blijven. De kerkvader krijgt al jaren 375 000euro/mnd van het parlement; een wederdienst was dus misschien wel op z’nplaats…

GOEIE OUWE STAATSGREEP!

De poging om de coup voor te stellen als een actie tegen een aanfluitingvan de grondwet is wel schromelijk mislukt. Vermits de verkozen presidentplots niet meer bereid leek de status-quo te waarborgen werden demilitairen weer uit hun kazernes gehaald. Die hadden zich er de voorbijedecennia duchtig verveeld. Sinds de Sandinisten in buurland Nicaraguagetemd waren, werden de reusachtige budgetten uit de VS aanzienlijkingekrompen. Uit verveling hadden de officieren zich intussen een eigenhandels- en industrie-imperium opgebouwd met het overgebleven geld en duswaren ze evenmin geplezierd door Zelaya’s sociale fratsen. De staatsgreepis een wanhoopsaanval van de burgerij tegen de nieuwe democratische golfdie ook Honduras bereikt had.

Waar Zelaya niet kon voor zorgen, daar gaf putchleider Micheletti nu deaanzet toe: de eenmaking van de volksbeweging die nu al de 15° dag op rijde straten van de grote steden vult en de junta geen rust gunt. Deputschisten trekken dan ook alle repressieve registers open. Ze hebben alhonderden opposanten achter de tralies gezet, vaardigden eenuitgangsverbod en een samenscholingsverbod tot in privéwoningen uit,sloten radio- en tv-stations, lieten journalisten arresteren,intimideerden Cubaanse hulpverleners, …. en namen Billy Fernando Joya, alsministerieel raadgever aan. Billy is een oude bekende voor de Hondurezen.Eind jaren ’70 leidde hij het doodseskader Bataljon 3-16, dat toenverantwoordelijk was voor tientallen politieke moorden.


AND WHAT ABOUT UNCLE SAM AND HIS NEPHEW OBAMA?

Romeo Vasquez Vélasquez, de stafchef van het leger, militaire leider vande coup en zelfverklaarde redder van de democratie, is zoals alle hogereofficieren in Honduras het product van the U.S. Army School of theAmericas. Dit instituut heeft honderden Zuid-Amerikaanse coupplegers enfolteraars opgeleid, ook voor Honduras. De chef van de Generale Staf inHonduras, generaal Gustavo Álvarez Martínez, een andere oud- leerling gingzo brutaal te keer dat zijn eigen officieren hem in 1984 aan de deurzetten. In de jaren ’70 en ‘80 werd het land niet voor niets ‘het vliegdekschipvan de VS’ genoemd. De CIA trainde en bevoorraadde er de contra’s die deNicaraguanen en hun Sandinistische regering terroriseerden en het VS-legerhadden er een van de grootste bases ooit – Palmerola - van waaruitantirevolutionaire acties werden ondersteund in El Salvador, Guatemala enNicaragua.

Tot op vandaag heeft de VS nog 600 militairen liggen op debasis van Soto Cano en worden er jaarlijks meer dan 50 gezamenlijkeoefeningen gehouden met het Hondurese leger dat serieuze subsidies van hetPentagon blijft ontvangen. Toch werd de coup ook in Washington veroordeeld, zij het pas nadat de restvan de wereld dat had gedaan. Obama negeerde de vraag om Zelayapersoonlijk te ontvangen maar tenslotte mocht die toch bij Hillary op dekoffie. Die verwees de afgezette president door naar ‘onderhandelingen’o.l.v. de president van Costa-Rica: Oscar Arias. Zoals te verwachten was,is daar nog niets uit gekomen. Gisteren bekritiseerden de republikeinen in het VS-congres de aanpak vanObama. Ze stelden dat hij zich lieert aan de Venezolaanse president Chavezen de Nicaraguaanse president Ortega. Voor hen zijn dat te mijdencommunisten. De democraten verdedigden de afkeuring van de staatsgreepdoor Obama. Wellicht toont dit alles aan dat rechtse krachten o.a. in deCIA, gefrustreerd door de tanende invloed van de VS in de regio, nietvolledig onder controle zijn. Misschien zagen zij Honduras als eentestcase voor een rechtse reactie in andere landen van de ALBA? Detoetreding van Ecuador tot de ALBA daags voor de coup zou in dit verbanddan wel betekenisvol zijn.

Als dat zo zou zijn is de repetitie wel ergzwak uitgevallen: komen aandraven met een vervalste ontslagbrief, degewelddaden in het huis van de president te kijk stellen voor deinternationale pers, een wereldberuchte folteraar aanstellen alsministerieel raadgever, … De reacties waren blijkbaar ook niet goedingeschat want zelfs de trouwste bondgenoten van de VS in hun (voormalige)achtertuin: Guatemala en Colombia veroordeelden de staatsgreeponmiddellijk en categoriek en eisten eveneens de terugkeer van Zelaya. Hugo Llorens, de VS-ambassadeur in Honduras gaf toe dat hij met decoupplegers heeft samen gezeten in de weken voor de staatsgreep. Hijbeweert dat hij hen wou tegenhouden. Maar waarom heeft hij hun plannen danniet bekend en daarmee onmogelijk gemaakt toen hem duidelijk werd dat zeniet te stoppen waren?

USAID, de officiële VS ontwikkelingssamenwerking, financiert groepen vande zogeheten civiele maatschappij in Honduras voor meer dan 50 miljoen $per jaar.Het NED (Fonds voor Democratie), een Republikeins instituut voegt daar nogverschillende miljoenen dollars aan toe die o.a. aankomen bij groepen als‘ Vrede en Democratie’ die de voorbije week de grote promotors waren vande pro- Micheletti optochten: Nette dames en heren in merkkledij. Het wasook niemand minder dan ex republikeins presidentskandidaat Mac Cain die detour van een delegatie van de junta in de VS organiseerde.Het is zelfs niet onmogelijk dat het gaat om een staatsgreep tegen Obamazelf vanwege de haviken in het Pentagon. Het zou dan een poging zijn omhem in een conflict te duwen met de linkse regeringen van de regio en zijnvoorzichtige toenadering met de nieuwe progressieve regimes die op de topvan de Organisatie van Amerikaanse Staten van april ingezet was, teniet tedoen.

WAARHEEN NA DE ONDERHANDELINGEN?

De onderhandelingen in Costa-Rica zijn wellicht een doodgeboren kind. Alsze ooit tot een resultaat leiden zal het steeds ten koste zijn van derechten van de Hondurezen. Voor de junta betekent het tijdswinst en eenPR-campagne van ‘goede wil’. Het Bloque Popular, dat is het geheel van deHondurese volksbewegingen, stelt terecht dat er niet kan onderhandeldworden over de terugkeer van de verkozen president. Een oplossing kan erpas komen als Micheletti en zijn burgerlijke en militaire juntaonvoorwaardelijk opstappen. Vermits Zelaya geen steun lijkt te hebben binnen het leger is eencontra-coup weinig waarschijnlijk.

Eigenlijk is er maar één kracht die bijmachte is de troepen van Romeo Vasquez terug in de kazerne te krijgen: deVS. Tot nog toe werd de toestand in Honduras door het Witte Huis nogsteeds niet officieel omschreven als een staatsgreep. Een dergelijkestellingname zou betekenen dat alle lijnen naar de Micheletti-junta:kredieten, financiële faciliteiten, oliebevoorrading, militaireleveranties, import van alles, … onmiddellijk moeten stilvallen en dat dejunta dus beter zijn koffers kan pakken. Er kan dan enkel nog onderhandeldworden over waar ze die terug mogen uitpakken. De actie van het BloquePopular en van allen die met hen solidair willen zijn kan zich m.i. hetbeste daarop richten: Druk uitoefenen op het Witte Huis - rechtstreeks ofvia Europa – om zo snel mogelijk een complete boycot tegen de juntaMicheletti in te stellen.

No comments: